Defter-Beyan

Sistem üzerinden mükelleflerin ilgili döneme ait beyannamelerini oluşturabileceği, düzenleyebileceği, gönderebileceği ve görebileceği menüler yer almaktadır. Mükellefler beyannamelerini inceleyebilecek, onaylayabilecek ve gönderebileceklerdir.

“Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi” “Muhtasar Beyannamesi”, “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi’’ , “KDV Beyannamesi” ile “Geçici Vergi Beyannamesi”, "Damga Vergisi Beyannamesi", "Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi(IV Sayılı Liste)", “Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi” aracılık ve sorumluluk sözleşmesi imzalanan meslek mensubu tarafından gönderilebilir.

19/10/2021 tarih ve 31633 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 532 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Tebliği ile 486 sıra No.lu Vergi Ususl Kanunu Genel Tebliği’nin “Sistemin kullanımına ilişkin hususlar” başlıklı 12 nci maddesinde  değişiklik yapılmıştır. Bu kapsamda, kayıtları “Defter-Beyan Sistemi” kapsamında elektronik ortamda tutulan mükelleflerimizin beyanname ve bildirimleri, bu duyurunun yayın tarihinden itibaren öteden beri olduğu üzere Sistem içerisinden verilebileceği gibi “Elektronik Beyanname Uygulaması” aracılığıyla da verilebilecektir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altından uygun beyanname başlıkları tıklanıp ilgili beyannamenin dönemi seçilerek “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgili alanlar üzerinde defterden gerekli aktarımlar ve manuel alanların doldurulmasından sonra “Onayla ve Kaydet” butonuna basılır. Daha sonra sol menüde yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Beyanname İşlemleri” tıklanarak, ilgili beyannamelerin türüne göre “Paket Gönderilecek” kutucuğu işaretlenerek “Gönder” butonu tıklandığında beyanname gönderilebilecektir.

Meslek mensupları ile meslek odaları müşterisinin/üyesinin sayfasında iken tüm beyannameleri bu sayfadan gönderebilir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altından uygun beyanname başlıkları seçilip ilgili beyannamenin dönemi belirlenerek “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgi alanlar üzerinde defterden gerekli aktarımların ve manuel alanların doldurulmasından sonra “Onayla ve Gönder” butonuna basıldığında beyanname gönderilebilecektir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Beyanname İşlemleri” tıklanarak müşterinin/üyenin unvanına göre birden fazla sayıda “Paket Gönderilecek” kutucuğu işaretlenerek “Gönder” butonu tıklandığında beyannameler toplu olarak gönderilebilmektedir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Toplu Beyanname Yönetimi” tıklanarak “Beyanname Bilgisi” alanında “Tip” kısmından uygun olan beyanname türü seçilerek “Beyannameleri Toplu Gönder” butonu tıklandığında seçilen beyanname türleri toplu olarak gönderilebilmektedir.

İşçi çalıştıran mükellefler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini aylık olarak vermek zorundadır. Ancak çalıştırılan işçi sayısı  en az 1, en fazla 10 ise  mükellefler isteğe bağlı olarak vergiye ilişkin kesintilerini  3 ayda bir beyan edebilirler. Çalıştırılan işçi sayısı  en az 11  olan   mükellefler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini aylık olarak  hem  SGK Bildirim tablosunu hem de Vergiye Tabi İşlemler tablosu doldurularak göndermek zorundadırlar.

İşçi çalıştırmayan  mükellefler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini 3 ayda bir vermeye devam edebileceklerdir.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin vergi kesintileri bölümde hata veya noksanlık olması durumunda düzeltme beyannameleri aynı dönem için daha önce verilen beyannameler dikkate alınmaksızın beyan edilmek istenen tüm bilgiler olması gereken son durumu gösterecek şekilde düzeltme beyannamesi verilmelidir. Verilen düzeltme beyannamesi vergi kesintileri açısından eski beyannameyi hükümsüz hale getirir ancak tahakkukların tümü geçerlidir.

Düzeltme beyannamesinin  sadece vergi kesintilerine ilişkin olması durumunda, SGK Bildirim tablosunda düzeltme yapılması gereken bir durum olmaması halinde  “SGK Bildirim tablosunda; Bu döneme ilişkin önceki beyannamemde / beyannamelerimde beyan ettiğim sigortalı çalışan bilgilerinin, aşağıdaki tabloda yapmış olduğum değişiklik ve eklemeler dışında aynı olduğunu beyan ederim.” kutucuğunun işaretlenmesi yeterlidir. Sigortalı bilgilerinin tekrar beyan edilmesine gerek yoktur.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin  SGK Bildirim tablosunda hata veya noksanlık olması durumunda “Sigortalı Çalışan Bilgileri” tablosuna sadece iptal edilmek, değiştirilmek veya eklenmek istenilen bilgiler girilmelidir. Daha önce beyan edilmiş ve düzeltme beyannamesinde de yine aynı şekilde kalması istenilen bilgilerin “Sigortalı Çalışan Bilgileri” tablosuna tekrar yazılmasına gerek yoktur. Bu bilgiler için tablo üzerinde yer alan “Bu döneme ilişkin önceki beyannamemde / beyannamelerimde beyan ettiğim sigortalı çalışan bilgilerinin, aşağıdaki tabloda yapmış olduğum değişiklik ve eklemeler dışında aynı olduğunu beyan ederim.” kutucuğunun işaretlenmesi yeterlidir.

Düzeltme beyannamesinin  sadece SGK Bildirim tablosuna ilişkin olması durumunda vergi kesintilerine ilişkin düzeltme yapılmasını gerektiren bir durum olmaması halinde vergi kesintilerinin önceki beyannamede beyan edildiği şekliyle düzeltme beyannamesine dâhil edilmesi gerekmektedir.

Sisteme giriş yapıldıktan sonra, sol menüde yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” butonu tıklanarak “Mali Müşavir Beyanname Yönetim Ekranı” bölümünde “Beyanname Bilgisi” kısmında “Tip Beyanname Türü, Başlangıç Tarihi ve Bitiş Tarihi, Vergi Kimlik Numarası, Durumu” seçeneklerinden uygun olanlar seçilerek istenilen listeleme yapılabilir.

Beyanname verilen dönem ile önceki dönemlerde “hesaplanan KDV”, “indirilecek KDV”, “önceki dönemden devreden indirilecek KDV” ve “teslim ve hizmet karşılığını teşkil eden bedel (kümülatif)” bilgilerinin hepsinin aynı anda bulunmadığı durumda verilen ve içeriğinde “Beyan Edilecek Bilgim Bulunmamaktadır” ifadesini barındıran boş KDV beyannamesini ifade etmektedir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüdeki “Beyannameler” başlığı altında yer alan “İşlemler” menüsü üzerindeki “Tümünü Sil” butonu tıklanarak ekrana gelen uyarı açıklamasında “Evet” seçeneği seçildiğinde, taslak olarak kaydedilen beyannamelerin tümü tek seferde silinebilir.

“Paket Gönderilecek” statüsünde olan ilgili beyanname kutucuk işaretlenerek “Gönder” butonuna basıldıktan sonra “Paket Gönderiliyor” statüsüne geçmektedir. Bu aşamada, “Beyanname Bilgisi” altında yer alan “Ara” butonuna basılarak “İşlemler” bölümünün altında yer alan “Onayla”, “Özel Onayla”, “İptal” seçeneklerinden tercih edilen seçilerek süreç tamamlanabilir.

Sisteme giriş yapıldıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altında yer alan hangi tür beyannamede bu uyarı alınıyor ise o beyannameye tıklanarak “Beyannamelerim” başlığı altında bulunan “Paket Gönderilecek” ifadesi tıklanarak “Beyannameyi Sil” butonuna basılarak önce beyanname silinmeli, daha sonra gelir ya da gider belgesinin eklenmesine devam edilmelidir.

Geri Kazanım Katılım (Plastik Poşet) Beyannamesi gelir (mal satış) kayıtlarından bağımsız olarak oluşturulmaktadır. Söz konusu beyannamenin, mevcut durum itibariyle, elle (manuel) doldurulması gerekmektedir.

Defter-Beyan sistemi üzerinden Turizm Payı Beyannamesi verilmesi mümkün değildir.Defter-Beyan sistemi kapsamında yer alam mükellefler sadece Elektronik Beyanname Uygulaması” aracılığıyla da verilebilecektir.

Sisteme giriş yapıldıktan sonra, sol menüde yer alan “Muhasebe Bilgileri” başlığı altında yer alan “Gider Ekle” menüsü tıklanarak “Belge Bilgisi” bölümünde uygun belge türü seçildikten sonra “Gider Kalemleri” bölümünde sırasıyla uygun “alış türü”, “gider kayıt türü” ve “gider kayıt alt türü” seçildikten sonra “stopajlı alım” butonunun “var” seçilmesinin ve  “stopaj” kutucuğundan “uygun tür” seçilerek kayıt yapılması  ve ardından  “bu dönem vergiye ilişkin kesintilerimi beyan edeceğim”  seçeneği  evet işaretlenerek  söz konusu gider kayıtları  “Muhtasar ve  Prim Hizmet Beyannamesine” otomatik olarak aktarılacaktır.

Tevkifata tabi stopajlı kayıtlarının Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine akışın da bir hata veya noksanlık olması durumunda kullanıcılar tarafından beyanname üzerinde manuel düzeltme, ekleme ve silme işlemleri yapılması mümkündür. Ancak beyanname üzerinde  kullanıcılar tarafından yapılacak manuel işlemler sonucu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde  beyan edilecek bilgiler ile defter kayıtlarının uyumlu olması gerekmektedir.

Söz konusu tablonun; dönem değişikliği, yıl içinde açılış kapanış, birleşme gibi nedenlerden dolayı doldurulması gerekmektedir.

Söz konusu kısım, Sistem tarafından otomatik olarak doldurulacak ancak kullanıcılar, bu alan üzerinde değişiklik yapabilecektir.

Beyanname taslak olarak oluşturulduktan sonra, Sistemde gelir ya da gidere yönelik olarak bir değişiklik yapılırsa, bu değişiklikler, beyannamenin tekrar oluşturulması durumunda beyannameye otomatik olarak yansıyacaktır.

Beyannameler, Sisteme yapılan kayıtlar esas alınarak oluşturulmaktadır. Beyannamede bir hata bulunulması durumunda, öncelikle söz konusu hatanın kaynağı olan ilgili kayıt düzeltilmelidir.

Sisteme giriş yapıldıktan sonra, sol menüde yer alan “Muhasebe Bilgileri” başlığı altında yer alan “Gider Ekle” menüsü tıklanarak “Belge Bilgisi” bölümünde belge türü uygun olan seçildikten sonra “Gider Kalemleri” bölümünde sırasıyla “Alış Türü” “Normal Alım”, “Gider Kayıt Türü” “Serbest Meslek Kazancına Ait Giderler veya İndirilecek Giderler” ve “Gider Kayıt Alt Türü” uygun olan seçildikten sonra “KDV Tevkifatlı Alım” butonundan “Var” “KDV Tevkifatı” kutucuğundan “101-İkametgah, İşyeri, Kanuni Merkezi Ve İş Merkezi Türkiyede Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler” ve “Ödeme Türü” kutucuğundan “101-Yurt Dışına Yapılan Ödemeler” seçilerek tutar yazılır ve bu şekilde yapılan kayıt KDV-2 Beyannamesine otomatik olarak yansır.

“Deftere Kayıt Tarihi” belgenin deftere kaydedildiği sistem tarihini değil, belgenin defterde yer alacağı tarihi ifade etmektedir. Bu tarih söz konusu belgenin (eğer yer alacaksa) hangi döneme ilişkin beyannamede (örneğin KDV beyannamesinde) yer alacağını da belirlemektedir. “Belge Tarihi” ise, belgenin üzerinde yer alan tarihi ifade etmektedir. Belge tarihi ile deftere kayıt tarihinin uyumlu olması gerekmektedir. Dolayısıyla böyle bir durum ile karşılaşılması durumunda Sisteme kaydedilen gider belgelerinin tarihlerinin kontrol edilmesi gerekmektedir.

Önceki dönemlerde hesaplanan geçici vergi satırlarında yer alan tutar ile mahsup edilecek tevkifat satırında yer alan tutar toplamlarını ifade eder.

Hesaplan geçici vergi satırındaki tutar ile mahsup edilecek geçici vergi tevkifat tutarı toplamı satırındaki farkı ifade eder.

Mahsup edilecek tevkifat tutarı satırı ile ödenmesi gereken geçici vergi satırındaki farkı ifade etmektedir. Fark eksi(-)  çıkar  devreden tevkifat satırı sıfır çıkar. 

Hesaplanan geçici vergi satırındaki tutar ile  önceki dönemlerde hesaplanan geçici vergi satırlarında yer alan tutar karşılaştırılır ve  en yüksek olan tutarı ifade eder.

Aynı yıl içinde daha önceki dönemlerde verilen geçici vergi beyannamelerinde yer alan hesaplanan geçici vergi tutarlarından en yüksek olan tutarı ifade eder.

Hesaplanan geçici vergi satırındaki tutar ile önceki dönemlerde hesaplanan geçici vergi satırlarında yer alan tutarları arasındaki farkı ifade eder.

Cari dönem içinde yapılan tevkifat tutarı ile aynı yıl içinde önceki dönemlerde yapılan ancak mahsup edilemeyen tevkifat(devreden) tutarların toplamını ifade eder.

Gelirin elde edildiği yılda  ödenmiş olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla şartı ile  bağ-kur primleri, kazançla sınırlı  olarak indirilebilecektir. Dönem sonunda yıllık beyannamede beyan edilen kazanç  olmaması veya yetersiz olması halinde, geçici vergi dönemlerinde indirilen  ödenmiş bağ-kur giriş keseneği ve primleri tutarının, yıllık beyannameye göre  yararlanılması mümkün olan kısmı; gelir vergisi mükelleflerince beyan edilen  gelirden indirilebilecek, kalan kısmı indirim konusu yapılamayacaktır. Bağ-Kur  primleri beyanname üzerinde "Diğer İndirimler" sütununda gösterilir.

Söz konusu buton, Geçici Vergi Beyannamesinin “ekler” bölümünde yer alan “eğitim sağlık harcamaları” bilgisinin bir önceki dönem onaylı beyannameden otomatik aktarımını sağlanmakta olup, aynı zamanda bu bilgiler üzerinde değişiklik de yapılabilmektedir.

Sisteme giriş yapıldıktan sonra, sol menüde yer alan “Muhasebe Bilgileri” başlığı altında yer alan “Gelir Ekle” menüsü tıklanarak “Belge Bilgisi” bölümünde belge türü “Serbest Meslek Makbuzu veya e-Serbest Meslek Makbuzu” seçildikten sonra “Gelir Kalemleri” bölümünde “satış türü” “normal satış” “gelir kayıt” ve” gelir kayıt alt türü”nde sırasıyla uygun türlerin seçilmesinin ardından “stopajlı satım” seçeneğinden “vardır” işaretlenerek aktif hale gelen “stopaj” kutucuğundan 021-18’inci Madde Kapsamında Giren Ödemeler” veya “022- Diğer Serbest Meslek Kazancı Ödemeleri” “türü seçilerek ve “stopaj tutarı” kutucuğu doldurulmak suretiyle kayıt yapılması durumunda, “Mahsup Edilecek Tevkifat Tutarı” Geçici Vergi Beyannamesine otomatik olarak yansıyacaktır.

Mükelleflerin sürekli damga vergisi mükellefiyeti (0040 vergi kodu) bulunmuyorsa Damga Vergisi Beyannamesi Sistem üzerinden gönderilememektedir. Damga vergisi beyannamesinin Sistem üzerinden verilebilmesi için öncelikle gelir vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi dairesi/mal müdürlüğünden sürekli damga vergisi mükellefiyetinin açtırılması gerekmektedir.

Söz konusu mükelleflerin Sisteme girmiş oldukları gelir ve gider kayıtlarından hareketle KDV-1, KDV-2 ve Geçici Vergi Beyannameleri Sistem tarafından otomatik olarak oluşturulacaktır. Damga, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri ise önceki beyannamelerdeki verilerden yararlanılarak getirilecek,  kullanıcılar tarafından üzerinde değişiklik yapılmasına izin verilecektir.

Sistem üzerinden süresi içerisinde beyanname verdikten sonra ilgili döneme ilişkin düzeltme beyannamesi verilebilir.

Söz konusu kısım, Sistem tarafından otomatik olarak doldurulacak ancak kullanıcılar, bu alan üzerinde değişiklik yapabilecektir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altından uygun beyanname başlıkları tıklanıp ilgili beyannamenin dönemi seçilerek “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgi alanlar üzerinde defter kayıtlarından gelen aktarımlar ve elle (manuel) doldurulması gereken alanların doldurulmasından sonra “Onayla ve Kaydet” butonuna basılır. Sol menüde yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Beyanname İşlemleri” tıklanarak ilgili beyannamelerin türüne göre “Paket Gönderilecek” kutucuğu işaretlenerek “Gönder” butonu tıklandıktan sonra “İşlemler” tablosunun altında “Özel Onayla” butonuna basıldığında açılan “Beyanname Onay” penceresinde ilgili alanlar doldurularak sağ alt köşede yer alan “Onayla” butonuna basıldığında düzeltme beyannamesi verilebilecektir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altından “Muhtasar” ile “Muhtasar ve Prim Hizmet” tıklanıp ilgili beyannamenin dönemi seçilerek “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. Muhtasar Beyannamede “Ödemeler” bölümünde “Tevkifata Tabi Ödemelere Ait Bildirim (Ücret ve Ücret Sayılan Ödemeler Hariç) ” ile “Ekler” bölümünde “İşyeri Bilgileri”, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde ise aynı alanlara ek olarak “SGK Bildirimleri” bölümleri bir önceki dönemden otomatik olarak aktarılmaktadır. Bununla birlikte kullanıcılar bu alanlar üzerinde değişiklik yapabilmektedir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altından “Damga Vergisi” ifadesi tıklanıp beyannamenin dönemi seçilerek “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgi alanlar üzerinde Damga Vergisi Defteri kayıtlarından gelen aktarımlar neticesinde “Onayla ve Kaydet” butonuna basılır. Sol menüde yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Beyanname İşlemleri” tıklanarak ilgili beyannamelerin türüne göre “Paket Gönderilecek” kutucuğu işaretlenerek “Gönder” butonuna basılarak beyanname gönderilir.

İstenilirse meslek mensupları ile meslek odaları müşterisinin/üyesinin sayfasında iken “Damga Vergisi Beyannamesini” bu sayfadan gönderebilir. Beyannameler” başlığı altında yer alan “Damga Vergisi” menüsü üzerinden “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgi alanlar üzerinde Damga Vergisi Defteri kayıtlarından gelen aktarımlar neticesinde “Onayla ve Gönder” butonuna basıldığında beyanname gönderilebilecektir.

Her bir ortak tarafından Sisteme giriş yaptıktan sonra, sol menüde yer alan “Muhasebe Bilgileri” başlığı altında yer alan “Hesap Özeti” menüsü tıklanarak “Kazanç Hesaplama” bölümünde “Hesaplama Türü” olarak “Mali” seçilerek “Başlangıç ve Bitiş Tarihleri” “01.01.2018-31.03.2018” belirlendikten sonra sağ alt köşede bulunan butonlardan “Oluştur” butonuna basıldığında “Kaydet” adını taşıyan yeni bir buton ile karşılaşılır ve “Kaydet” butonuna basılır.

Daha sonra “Beyannameler” başlığı altında yer alan “Geçici Vergi” menüsü tıklanarak “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri defterdeki bilgilere göre otomatik olarak ekrana gelir.

Oluşturulan beyanname üzerinde kar ve zarar alanlarına elle (manuel) müdahale edilebilmektedir. “Ekler” kulakçığındaki ilgili alanların da elle (manuel) doldurulmasından sonra “Onayla ve Kaydet” butonuna basılır.

Sol menüde yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altında yer alan “Beyanname İşlemleri” tıklanarak ilgili beyannamelerin türüne göre “Paket Gönderilecek” kutucuğu işaretlenerek “Gönder” butonuna basılarak beyanname gönderilir.

Bir ortaklığın, beyanname gönderme yetkisi olan ortağı da kendi sayfasında iken “Geçici Vergi Beyannamesini” bu sayfadan gönderebilir. Beyannameler” başlığı altında yer alan “Geçici Vergi” menüsü üzerinden “Oluştur” butonuna basıldığında, beyannamenin içerik bilgileri ekrana gelecektir. İlgi alanlar üzerinde defterden gerekli aktarımların ve elle (manuel) alanların doldurulmasından sonra “Onayla ve Gönder” butonuna basıldığında beyanname gönderilebilecektir.

Adi ortaklık ortaklarının “Geçici Vergi Beyannamesi” gönderebilmeleri için, öncelikle ortakların her birinin ayrı ayrı Defter-Beyan Sistemine başvuru yapması gerekmektedir.

Beyanname gönderme yetkisi olan ortaklar, sözleşme yaparak veya kendi kullanıcı kodu ve şifreleriyle giriş yaparak beyannamelerini gönderebileceklerdir.

Beyanname gönderme yetkisi bulunmayan ortakların beyannameleri ise sözleşme yapmış olduğu meslek mensubu ya da meslek odası aracılığıyla gönderilebilecektir.

Sistemde “Beyannameler” bölümü altında yer alan “KDV-1” bölümünde “Oluştur” butonuna basılarak “İndirimler” sekmesi altındaki “101-Önceki Dönemden Devreden İndirilecek KDV" satırına önceki aya ait tutar Sistem tarafından yansıtılacaktır.

Tahakkuk etmiş, ancak ödenmemiş geçici vergi yıllık gelir vergisi beyannamesinden mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Mahsup işleminin yapılabilmesi için tahakkuk ettirilmiş geçici verginin ödenmiş olması şarttır.